गिअन-बार सिंड्रोम (GBS) ही एक दुर्मिळ समस्या आहे, ज्यामुळे शरीरात अचानक बधिरपणा येतो आणि स्नायू कमकुवत होतात. ही समस्या तेव्हा होते जेव्हा आपल्या शरीराची रोगप्रतिकारक शक्ती चुकीच्या पद्धतीने प्रतिक्रिया देते आणि आपल्या स्नायू कमकुवत करते. परंतु योग्य उपचार आणि आराम मदतीने बहुतेक लोक या स्थितीतून पूर्णपणे बरे होतात.
GBS लक्षणे
Guillain Barre Syndrome (GBS) तुमच्या स्नायू आणि नसांवर परिणाम करतो, ज्या स्नायूंच्या हालचाली, वेदना जाणवणे, तापमान आणि स्पर्शाची संवेदना नियंत्रित करतात. त्यामुळे Guillain Barre Syndrome संबंधित समस्या निर्माण होतात.
GBS या आजाराची सुरुवात स्नायूंमध्ये अशक्तपणा येणे किंवा मुंग्या येणे (पॅरेस्थेसिया) यापासून होते. ही लक्षणे अचानक दिसून येतात, सहसा दोन्ही बाजूंना परिणाम करतात आणि पाय किंवा पायांपासून सुरू होऊन हात आणि चेहऱ्यापर्यंत पोहोचतात. पायातील स्नायूंमध्ये अशक्तपणा आल्यामुळे चालणे किंवा पायऱ्या चढणे कठीण होऊ शकते.
GBS हा आजार सौम्य स्वरूपापासून गंभीर स्वरूपापर्यंत भिन्न असू शकतो. स्थितीच्या तीव्रतेनुसार इतर लक्षणेही दिसू शकतात, जसे की:
- पाठ किंवा पायांमध्ये खोल स्नायूंच्या वेदना.
- पाय, हात, किंवा चेहऱ्याच्या स्नायूंमध्ये अर्धांगवायू. गंभीर प्रकरणांमध्ये जवळजवळ पूर्ण अर्धांगवायू होऊ शकतो.
- छातीचे स्नायू कमकुवत होणे, ज्यामुळे श्वास घेणे कठीण होऊ शकते (GBS असलेल्या 3 पैकी 1 व्यक्तीला हे जाणवते).
- बोलणे किंवा गिळणे कठीण होणे (डिसफॅगिया).
- डोळे हलवण्यास अडचण आणि दृष्टीसंबंधी समस्या.
GBS ची लक्षणे काही तासांपासून काही आठवड्यांपर्यंत वाढत जाऊ शकतात. बहुतेक लोक पहिल्या दोन आठवड्यांत लक्षणांच्या तीव्र टप्प्यावर पोहोचतात, आणि तिसऱ्या आठवड्यात 90% लोक सर्वाधिक कमकुवत होतात.
जर तुम्हाला अचानक स्नायू कमकुवत होणे जाणवले, जे हळूहळू वाईट होत जात असेल, तर लगेच डॉक्टरांकडे जा. Guillain Barre Syndrome चा उपचार जितक्या लवकर सुरू होईल, तितके फायदेशीर ठरते.
also read -Guillain Barre Syndrome: पुण्यातील एक तरुण मृत्यूमुखी, नागरिकांना काळजी घेण्याचा सल्ला
GBS रोग कशामुळे होतो
गिलेन-बॅरे सिंड्रोम (GBS) हा एक संसर्गानंतर होणारा, प्रतिकारशक्तीवर आधारित न्यूरोपॅथी रोग आहे. याचा अर्थ असा आहे की:
संसर्गानंतर होणारा:
हा आजार अनेकदा एखाद्या संसर्गानंतर (सर्दी, ताप किंवा इतर आजार) होतो. “पोस्ट-” म्हणजे “नंतर.” सुमारे 70% लोकांमध्ये Guillain Barre Syndrome ची लक्षणे आजार झाल्यानंतर 1 ते 6 आठवड्यांत दिसून येतात. परंतु हा आजार नेमका का होतो, हे अजून शास्त्रज्ञांना पूर्णपणे समजलेले नाही.
प्रतिकारशक्तीवर आधारित:
Guillain Barre Syndrome हा प्रतिकारशक्तीमुळे होणारा विकार आहे. एखाद्या व्यक्तीला संसर्ग झाल्यानंतर, त्यांची प्रतिकारशक्ती चुकीच्या पद्धतीने कार्य करते आणि परिघीय नसांवर (peripheral nerves) हल्ला करते. यामुळे नसांचे नुकसान होते. याला ऑटोइम्यून विकार म्हणतात, परंतु इतर ऑटोइम्यून विकारांप्रमाणे GBS हा कायमस्वरूपी (क्रॉनिक) नसतो.
न्यूरोपॅथी:
न्यूरोपॅथी म्हणजे नसांचे नुकसान होणे. Guillain Barre Syndrome च्या बाबतीत, प्रतिकारशक्ती त्वरीत नसांवर हल्ला करते आणि त्या नसांचे मायेलिन (नसांचे संरक्षण करणारा आवरण) खराब करते. यामुळे नसांमधील सिग्नलिंग प्रक्रिया बिघडते.
GBS सुरुवात अशी होऊ शकते :
वैज्ञानिकांनी Guillain Barre Syndrome च्या ट्रिगर होणाऱ्या काही कारणांचा शोध लावला आहे. त्यामध्ये:
1. जुलाब किंवा श्वसन संक्रमण:
सुमारे 2 पैकी 1 व्यक्तीने Guillain Barre Syndrome होण्याआधी जुलाब किंवा श्वसनाचा संसर्ग अनुभवला असेल. Campylobacter jejuni या जुलाब करणाऱ्या जीवाणूमुळे Guillain Barre Syndrome होण्याची शक्यता जास्त असते.
2. व्हायरल संक्रमण:
काही लोकांना फ्लू किंवा साइटोमेगालोव्हायरस, एप्स्टाईन-बार व्हायरस, झिका व्हायरस यांसारख्या इतर व्हायरल संसर्गांनंतर Guillain Barre Syndrome होतो.
3. लस:
अत्यंत दुर्मीळ प्रसंगी, काही लोकांना विशिष्ट लस घेतल्यानंतर Guillain Barre Syndrome होऊ शकतो. परंतु हे लक्षात ठेवणे महत्त्वाचे आहे की, लसीकरणाचे फायदे Guillain Barre Syndrome होण्याच्या जोखमीपेक्षा खूपच जास्त आहेत. फ्लूमुळे GBS होण्याचा धोका लस घेतल्यानंतर Guillain Barre Syndrome होण्यापेक्षा अधिक आहे.
4. शस्त्रक्रिया:
काही वेळा, कुठल्याही प्रकारच्या शस्त्रक्रियेनंतर Guillain Barre Syndrome होण्याची शक्यता असते, पण हे खूपच क्वचित घडते.
थोडक्यात:
GBS हा अचानक उद्भवणारा विकार आहे, जो सामान्यतः संसर्गानंतर होतो. यामध्ये प्रतिकारशक्ती चुकीच्या पद्धतीने नसांवर हल्ला करते, ज्यामुळे शारीरिक हालचालींमध्ये अडथळे येऊ शकतात. परंतु योग्य उपचारांद्वारे बहुतेक लोक यापासून बरे होतात.
